هرساله با شروع فصل بهار و گرده افشانی گیاهان یکی از موضوعاتی که ممکن است افراد با آن دست و پنجه نرم کنند، حساسیت بهاری و آلرژی است که اغلب به شکل آب ریزش بینی، عطسه‌های پی در پی و سرفه خود را نشان می‌دهد.
یک فوق تخصص آلرژی و ایمونوروژی بالینی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تعریف دقیق علت بروز آلرژی، به ارائه راهکارهایی برای درمان آن پرداخت.
دکتر علیرضا شفیعی، آلرژی را افزایش پاسخ دهی غیرمعمول سیستم ایمنی بدن به عوامل محیطی توصیف کرده و افزود: سیستم ایمنی بدن که جهت محافظت از عواملی مانند ویروس‌ها، میکروب‌ها و سلول‌های سرطانی فعالیت می‌کند گاهی اوقات به عوامل نه چندان مضر محیطی مانند گرده گیاهان، غذاها و داروهایی که در تماس با بدن هستند واکنش نشان می‌دهد و علائم آلرژی در فرد ظاهر می‌شود.
شفیعی در ادامه این عوامل آلرژی‌زا را در سه دسته خوراکی، استنشاقی و پوستی برشمرد و افزود: در افرادی که نسبت به برخی غذاها حساسیت دارند، می‌توان شاهد بروز مشکل در دستگاه گوارشی و در افرادی که نسبت به گرده گیاهان حساسیت دارند، می‌توان مشکلات تنفسی را مشاهده کرد. همچنین برخی افراد در تماس با عامل آلژی‌زا دچار حساسیت پوستی مانند کهیر می‌شوند که می‌تواند از علائم آلرژی باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اگرچه در فصل بهار به علت گرده افشانی گیاهان علائم آلرژی بیشتر در افراد مشاهده می‌شود، اما این حساسیت می‌تواند در برخی نیز دائمی باشد. گرد و غبار در منازل، حساسیت به پرنده‌ها و موی حیوانات می‌تواند از عوامل دیگر بروز آلرژی باشد که فقط مربوط به فصل بهار نیست.
شفیعی، راه قطعی برای پیشگیری از بروز آلرژی‌ها را مشخص نشده عنوان کرد و افزود: چون زمینه‌های ژنتیکی در افراد نقش مؤثری دارد، نمی‌توان از پیشگیری قطعی آلرژی صحبت کرد. یکی از توصیه‌های جدی برای پیشگیری از بروز آلرژی در نوزادان این است که تا چهار الی شش ماهگی تغذیه فقط از شیر مادر باشد. همچنین کاهش تماس با عوامل محرک دیگر مانند آلاینده‌ها، عدم استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها و تغذیه مناسب شامل مصرف ویتامین D، میوه‌های تازه و غذاهای حاوی آنتی اکسیدان و امگا ۳ است.
این فوق تخصص آسم و آلرژی افزود: اگرچه تصور می‌شود این بیماری‌ها قابل درمان نیستند، اما می‌توان در بلندمدت با درمان دارویی مناسب این بیماری‌ها را درمان کرد.
وی گفت: به علت اشتراک در علائم آلرژی با بیماری‌هایی مانند عفونت‌های ویروسی، سینوزیت و غیره، تشخیص آلرژی حتماً باید توسط پزشک صورت گیرد؛ چراکه استفاده از داروی نامناسب نه تنها در بهبود بیماری مؤثر نیست، بلکه می‌تواند باعث بروز سایر مشکلات نیز شود.
شفیعی ادامه داد: استفاده خودسر از بعضی اسپری‌های بینی باعث انقباض عروق بینی شده که ممکن است با قطع مصرف، علائم در فرد تشدید شود. همچنین استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها خالی از عارضه نبوده و عوارضی مانند خشکی مخاط بینی، خواب‌آلودگی و اختلال در کار روزمره پیش می‌آورند. کورتون‌های تزریقی هم خالی از عوارض نیستند و در بلندمدت باعث پوکی استخوان شده و در رشد کودکان نیز اثر دارند.
شفیعی در پایان افزود: تغییر فصل در کسانی که آسم به همراه آلرژی دارند، باعث عود این بیماری می‌شود.کسانی که حساسیت دارند در قسمت فوقانی مجاری تنفسی و کسانی که آسم دارند در قسمت تحتانی مجاری تنفسی دچار مشکل می‌شوند که کنترل مناسب التهاب دستگاه تنفسی فوقانی در پیشگیری از تشدید علائم آسم در این فصل نقش به سزایی دارد.
